Reinier Castelein: “Lichtpuntje bieden”

“Er zijn in Nederland tal van instanties die een vorm van hulp verlenen aan mensen die rond de armoedegrens leven, maar speciaal voor de middeninkomens zijn er geen voorzieningen,” zegt Reinier Castelein, voorzitter van de stichting Persoonlijk & Betrokken. 

Bij mijn aantreden als bestuursvoorzitter van De Unie wist ik één ding zeker: een ‘bondsbobo’ zal ik nooit worden. Dat is het laatste wat ik ambieer. Ik ben wie ik ben. Een man van de werkvloer. Een ‘mensen-mens’. Ooit begon ik als kaderlid met belangenbehartiging gebaseerd op de menselijke maat. Nuchter, realistisch en oplossingsgericht. In slechte en in goede tijden.Na ruim een jaar als voorzitter, ben ik niet verdwenen in de poldercultuur van langdurig vergaderen. Ook verschuil ik me niet achter mijn computer of mijn smartphone. Zo creëer ik tijd en ruimte om persoonlijk en betrokken contact te hebben, en vooral te houden, met onze leden en onze achterban.

Zo kreeg ik op een bepaald moment Joep Jeukens uit het Limburgse Landgraaf aan de telefoon. Joep heeft zijn hele leven bij Philips gewerkt. In die tijd was hij ruim twintig jaar actief kaderlid van De Unie. Waar onderhandeld moest worden over een nieuwe cao of een sociaal plan, was Joep erbij. Niet alleen in zijn eigen vestiging in Heerlen, maar in het hele zuiden. Uitgerekend deze Joep had zijn lidmaatschap van onze vakbond opgezegd. Dat verbaasde me zo, dat ik eens wilde polsen wat daarvan de reden was. Het werd een lang en schrijnend gesprek. Joep wond er geen doekjes om. Ik kan het financieel niet meer opbrengen, zei hij, hoeveel pijn het me ook doet. Hij vertelde hoe het na zijn ontslag, bij de sluiting van de fabriek in 2006, langzaam maar zeker bergafwaarts met hem was gegaan. Hij was vertrokken met een goede ontslagregeling, maar door een opeenstapeling van tegenslagen kon hij op den duur niet meer rondkomen. Hij had schulden en zat hij er psychisch finaal doorheen.

Het was laat toen ik uiteindelijk ophing. In bed, wachtend op de slaap, broedde ik op een plan. Want Joep, zo wist ik uit mijn gesprekken met leden, was niet de enige die in zo’n situatie zit. Hartverscheurende verhalen over hoe de eindjes aan elkaar te knopen, beluister ik meer en meer. (U leest er een aantal in dit boekje, waaronder dat van Joep). Dat raakt me erg. Dit zijn mensen met een middeninkomen, goed opgeleid. Toppers. Met een dijk van een baan, een mooie carrièrelijn en een heel behoorlijke levensstandaard. Tot de crisis toeslaat op hun werk. Ze verliezen hun baan en daarmee hun inkomenszekerheid. Weg collega’s, weg netwerk en maatschappelijke verbondenheid. Als werkzoekende komen ze niet meer aan de bak omdat ze ‘te oud’ zijn voor de arbeidsmarkt.

Ze belanden in een uitkeringssituatie. En vervolgens gaat het ook privé bergafwaarts. Ze krijgen hun huis niet verkocht, ze krijgen schulden, er ontstaan spanningen binnen relatie of gezin, ze worden moedeloos of erger. Hoewel er steeds meer berichten verschijnen over stijgende armoede bij de middengroepen (zie het artikel elders in dit boekje), lijkt niemand zich dit probleem echt aan te trekken.

Ik wil iets doen voor deze mensen. Daarom heb ik de stichting Persoonlijk & Betrokken opgericht, een initiatief van en voor vakbondsleden uit de middengroepen. Er zijn in Nederland tal van instanties die een vorm van hulp verlenen aan mensen die rond de armoedegrens leven, maar speciaal voor de middeninkomens zijn er geen voorzieningen. Deze mensen vallen vaak buiten de bestaande vangnetten en dat gat wil de stichting vullen.

Hoe gaan wij dat concreet doen? Persoonlijk & Betrokken is geen fonds dat dient om mensen er financieel weer bovenop te helpen. Wij willen een steuntje in de rug geven. Een helpende hand reiken. Waarbij de emotionele waarde minstens zo groot is als de materiële. Dus niet smijten met grote geldbedragen, maar bijvoorbeeld een loopbaanscan arrangeren die perspectief biedt op een nieuwe baan. Of een magnetron aanschaffen voor iemand die er alleen voor staat na een scheiding. Een uitstapje organiseren voor een gezin dat het nodig heeft alles even achter zich te laten. Wij willen een lichtpuntje bieden dat iemand op het dieptepunt weer even vooruit helpt.

Persoonlijk & Betrokken kent geen commercieel oogmerk of verdienmodel. Er gaan geen middelen van De Unie naar de stichtingskas vloeien, of andersom. Wij hanteren geen richtlijnen voor het al dan niet in aanmerking komen voor steun. Iedere situatie is uniek. Dat wil niet zeggen dat we ongelimiteerd uitdelen. We houden het bescheiden. Of en hoe we iemand steunen, beoordelen we per geval, maar zo zuiver mogelijk en altijd toegesneden op die ene man of vrouw.

U kunt de stichting Persoonlijk & Betrokken helpen door een schenking te doen. Leden voor leden. Persoonlijke betrokkenheid en solidariteit van en voor onze Unieleden wordt zeer gewaardeerd. Misschien bent u zonder het te weten voormalig werkgever van mensen zoals ik in dit voorwoord omschrijf. Mensen die u op enig moment om bedrijfseconomische redenen heeft moeten laten gaan, maar die u vanwege hun jarenlange inzet voor het bedrijf nog altijd een warm hart toedraagt. Uw zakelijke verantwoordelijkheid voor hen is formeel gestopt na het verzorgen van een vertrekregeling. Maar geldt dat ook voor uw betrokkenheid als mens? Uw gift is meer dan welkom.

Reinier Castelein,
voorzitter stichting Persoonlijk & Betrokken